Historia sneakersowa wciąż pisze się na naszych oczach. Jest to tak dynamiczna forma życia, że niemal każdy rok całkowicie zmienia jej oblicze. Tymczasem nie możemy zapomnieć o fakcie, że w międzyczasie było kilka lat, które ustanowiły kroki milowe w historii kicksów. Oto 10 z nich.
Historia sneakersów rozciąga się daleko w tył. Dalej niż mogłoby się wydawać. Pamiętajmy, że pierwsze połączenie płótna i gumowej podeszwy ujrzało światło dzienne już ponad 70 lat dzięki Chuckowi Taylorowi. Dla wielu osób jest to moment narodzin kicksów, jakie znamy dzisiaj. Oczywiście, sneakersy – i to, jak ludzie o nich myślą – zmieniły się bardzo przez niemal dwa stulecia, jednak większość ewolucji miała miejsce w ciągu ostatnich 50 lat. Specjalnie dla Was zebraliśmy 10 najlepszych i najważniejszych lat w sneakersowej historii. Sprawdźcie, czy zgadzacie się z naszym wyborem dajcie nam znać, co myślicie w komentarzach.
Rok 2000
W roku 2000 sneakerheadzi doznali swoistego szoku. Vince Carter przedstawił bowiem nową technologię Nike, której rozwój faktycznie zaczął się jeszcze przed wynalezieniem systemu Air. To właśnie ona pozwoliła pokonać biednego Frederica Weisa na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney. Sukces Kevina Garnetta i jego świetna gra były bowiem wynikiem najnowszej technologii marki -Foamposite. W międzyczasie w Los Angeles Kobe Bryant otrzymał zaprojektowane przez firmę Audi buty The Kobe (co zbiegło się w tym samym roku ze stuleciem Adiego Dasslera). Tymczasem takie modele, jak Nike Air Force 1 doczekały się nowych odsłon i ponownego wprowadzenia na rynek, co owocowało Dunksami. To właśnie one uderzyły we wszystkie typy klasycznych kicksów i zdobyły ogromną popularność, szczególnie za granicą Stanów Zjednoczonych.
Rok 1923
Choć buty Converse All Star zostały pierwotnie wprowadzone na rynek w 1917 roku, to dopiero kilka lat później stały się znanymi nam dziś Chuck Taylor All Star’ami. Jak to się stało? Marka Converse zatrudniła sprzedawcę i koszykarza w jednym w 1921 r. i przyjęła jego sugestie odnośnie tego, w jaki sposób ulepszyć buty do koszykówki. Efekty? Między innymi dodano znaną nam już dobrze łatkę na kostce, która właśnie w 1923 roku otrzymała jego imię po raz pierwszy. Wszystko inne potoczyło się właśnie od tego momentu.
Rok 1972
To właśnie w roku 1972, podczas olimpiady w Monachium marka Adidas wprowadziła buty SL (znane jako SL72). Były to superlekkie buty treningowe, które zapowiedziały kierunek rozwoju firmy trwający ponad 40 lat. Tymczasem w Beaverton Oregon marka Nike zaczęła produkować swoje własne buty Nike Cortez. Powstały one w oparciu o buty do biegania Onitsuka Tiger (dzisiejsze Asics) i zostały zmodyfikowane przez trenera i najlepszego znawcę obuwia, Billa Bowermana. Buty Nike Cortez były wówczas pierwszymi „nowoczesnymi” butami do biegania. Ważny moment i ważny rok? Absolutnie.
Rok 2012
Jeśli rok 2012 nie jest jednym z najważniejszych lat w historii sneakersów, to coś musi być nie tak z tymi, którzy tak twierdzą. Jest rok 2012 – żyjemy w złotych czasach, w których retro i nowowczesność nie tylko współistnieją, ale czasami popychają się do przodu. Tinker Hatfield, niezastąpiony w znaczącym dorobku Nike z ostatnich 25 lat, nie tylko wciąż projektuje, ale wciąż posuwa się naprzód przed następną generacją projektantów, którzy uczyli się właśnie na jego twórczości. Jego buty Zoom Vapor 9 Tour, podpisane przez Rogera Federera, zostały zaprojektowane na iPadzie – gdzie obecnie wykonywana jest cała praca projektantów. W międzyczasie, linia marki Adidas „adiZero” nadal przesuwa bariery lekkości, podczas gdy podeszwy Vibram odnalazły swoje miejsce wszędzie, gdzie się da, począwszy od obuwia skateboardowego (iPath), aż po buty minimalistycznych biegaczy (New Balance). 2012 to również czas, gdy zarówno Nike, jak i Adidas wprowadziły rewolucyjne buty z dzianiny (Flyknit i Primeknit). Swizz Beatz napadł na archiwa marki Reebok, aby przywrócić jeden z najbardziej ukochanych modeli, podczas gdy Nike, Vans Vault oraz Adidas Originals wykonały ogromną pracę nad swoimi własnymi projektami. Nawet firma taka jak Nike przyjęła pozornie sprzeczne pomysły wypuszczając Nike Roshe jako buty uniwersalne i minimalistyczne, a Nike + w pełni wprowadziło obuwie w epokę informatyzacji. Tak… to był dobry rok.
Rok 1992
Jeśli chodzi o sneakersy, zawsze działo się coś wyjątkowego w tych latach, kiedy odbywała się Olimpiada. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych marka Adidas regularnie wprowadzała nowe modele. W latach 80. to marka Converse była oficjalnym dostawcą butów dla drużyny USA, ale rok 1992 był nieco inny. Były to przede wszystkim pierwsze letnie Igrzyska lat 90. Rok 1992 był także rokiem tzw. „Dream Team” – pierwszej drużyny koszykarskiej USA, w której grali zawodnicy NBA. W związku z tym każda firma produkująca obuwie dla danego gracza zadbała o to, aby obdarować go specjalnym modelem. To jednak nie wszystko. Linia butów Nike Huarache była kontynuowana dzięki wybitnym butom Air Flight Huarache. Tymczasem marka Reebok przybyła z modelem Shaq Attaq, a Vans wypuścił coś, co okazało się być najlepszym butem do skateboardingu wszechczasów – Vans Half Cab. Jeśli chodzi o buty biegowe, marka Nike osiągnęła szczyt estetyczny modelu Pegasus, definiując te kicksy na dobre.
Rok 1965
Być może wydaje Ci się, że rok 1965 nie był wyjątkowy dla historii sneakersów, ale zamierzamy wyprowadzić Cię z tego błędu. Niewiele osób pamięta, że rok 1965 był wyjątkowym rokiem premier, kiedy wiele rzeczy działo się po raz pierwszy. Na przykład były to pierwsze buty do deskorolki opracowane przez markę Randolph Rubber (jeden z jej założycieli – Paul Van Doren założy później własną firmę – Vans – już w następnym roku). 1965 to także pierwsze skórzane buty do tenisa (model Robert Haillet marki Adidas, który później został ponownie nazwany przydomkiem Adidas Stan Smith), a także wprowadzenie nowoczesnych, skórzanych butów do koszykówki, takich jak Puma Basket i Adidas Pro Model. Przykro nam, ale tym samym skończył się czas butów Converse All-Star. Trudno.
Rok 1995
Niewiele firm przeżywa tak intensywny okres, jaki marka Nike miała w 1995 roku. Owszem, Michael Jordan nie grał wówczas w koszykówkę, ale dzięki epickim butom do biegania – Air Max Sergio Lozano i modelom Air Max Uptempo oraz Zoom Flight, które można było podziwiać na boisku do koszykówki, marka Nike radziła sobie świetnie. Nie wspominamy już o niesamowitych butach sygnowanych zarówno przez Pennego Hardawaya i Charlesa Barkleya – MJ mógł rzeczywiście zrobić sobie przerwę na ten czas. Dodatkowo w latach ’94 i ’95 wprowadzono na rynek wersje retro deluxe retro jego pierwszych trzech modeli Jordanów, które zostały odtworzone bardzo szczegółowo i na dodatek zapakowane w specjalne pudełka z błyszczącymi pocztówkami w środku. Cokolwiek by się działo – to był rok spod znaku łyżwy Nike!
Rok 1985
Wprowadzenie na rynek modelu Nike Air Jordan stanowiło zarówno koniec, jak i początek czegoś wielkiego. Jeśli czytałeś wspaniałą książkę o tytule „Where’d You Get Those” Bobbito Garcii, wiesz, że dla niego – i wielu miejskich miłośników oraz koneserów butów – pierwsze buty Air Jordan były postrzegane jako krok do tyłu, szczególnie po rewolucyjnym modelu Nike Air Force z 1982 roku. Jednak dla reszty osób, kosztujące 65 dolarów Air Jordany były pewnego rodzaju nowym rozdziałem w historii sneakersów. To one sprawiły, że sneakersy stały się czymś więcej niż kolejnym elementem garderoby, który można nosić i wyrzucić po fakcie. Jordany nie były także jedynie specjalistycznym sprzętem sportowym, przeznaczonym tylko do treningu. Wraz z nimi sneakersy stały się stylem życia i weszły do głównego nurtu i, jak się później okazało, już tam pozostały. Owszem – w 1985 roku były także inne sneakersy, jednak naprawdę nie miały one większego znaczenia.
Rok 1996
Rzadko zdarza się, aby ktoś tak zabłysnął w klasie debiutantów NBA tak dobrze jak zrobił to w 1996 roku Allen Iverson, Kobe Bryant i Stephon Marbury. Gracze ci, obok zaprezentowania swojego wielkiego talentu sportowego, wprowadzili do świadomości publicznej również nowe modele sneakersów. Obok wspomnianej trójcy nie możemy nie wspomnieć o Johnie Wallace’u z butam marki Karl Kani. Oczywiście marka Nike również miała swoje trzy grosze w całym show, między innymi dzięki Rayowi Allenowi, Marcusowi Camby i Shareefowi Abdur-Raheemowi. Poza królestwem koszykówki toczyła się w 1996 roku także inna bitwa – na polu nowoczesnych technologii. Marka Adidas stworzyła technologię „Feet You Wear”, marka Reebok wypuściła Hexalite, a marka Nike ulepszała swoje systemy Zoom i Air Max. Tymczasem firma New Balance wprowadziła model 999, rozwijając swoją linię dla biegaczy. Buty Nike również stawały się coraz bardziej zaawansowane technicznie. Na dodatek, oczywiście nad wszystkim wisiały nowe odsłony modelu Air Jordan. Powrót Michaela Jordana do gry został odznaczony najbardziej futurystycznymi Jordanami XI, zaprojektowanymi przez Tinkera Hatfielda. I choć model tenm zadebiutował w 1995 podczas rozgrywek NBA Playoffs, to kicksy te, z opatentowaną skórą, wyposażoną we włókna węglowe, były oficjalnie modelem z 1996 roku.
Rok 1987
Ten rok to czas, kiedy stała się sneakersowa światłość. Począwszy od końca lat 70., technologia coraz częściej trafiała do projektów butów sportowych, co nie było znane światu nigdy dotąd. W 1987 roku niemal wszystkie rodzaje systemów amortyzacji zostały już w pełni wdrożone. Wiele z nich było sukcesem samej marki Adidas. Obuwie sportowe osiągnęło punkt, w którym traktowano je jako zaawansowany sprzęt sportowy. Rok 1987 to także wymyślenie „Cross-Trainingu” jako osobnej kategorii, zaś buty do koszykówki stały się ważne w każdym znaczeniu tego słowa. W tym samym czasie nie tylko zaczęto zauważać połączenie butów sportowych z kulturą ulicy, ale także same firmy podjęły współpracę z jej elementami. Wystarczy wspomnieć model Nike Air Safari czy nawiązanie współpracy przez markę Adidas z muzykami grupy Run-DMC. Również mniejsze firmy, takie jak Diadora, zrobiły wrażenie dzięki butom takim jak Maverick. Jednak w 1987 roku najważniejsze było tylko jedno – linia Air Max. To był czas, w którym projektanci Nike opracowali amortyzację powietrzną. I choć miało to miejsce już w późnych latach 70., to dopiero w 1987 roku projektant Tinker Hatfield sprawił, by technologia ta wyskoczyła z podeszwy środkowej i została pokazana światu przez małe okienko z boku buta. Dzięki temu w 1987 można było mówić o prawdziwej rewolucji!
